Kardeş Kıskançlığı
Kardeş kıskançlığı yaygın bir sorundur. Kıskançlık, kavga ya da pasif saldırganlık gibi şekillerde kendini gösterebilir. Bu durum; ailede gerginliğe ve çatışmaya neden olabilir. Ayrıca küskünlük ve öfke duygularına yol açabilir. Ebeveynler kardeş kıskançlığının temel nedenlerini anlamaya çalışmalıdır. Böylece çeşitli stratejiler geliştirebilirler. Bu stratejiler sayesinde kardeş kıskançlığının önüne geçip çocukları arasında güçlü ilişkiler kurabilirler. Dolayısıyla rekabet yerine iş birliğini teşvik eden bir atmosfer oluşturabilirler. Uygun bir iletişim ve bakışla, kardeşlerin ömür boyu sürebilecek sağlıklı ve sevgi dolu ilişkiler kurmasını sağlayabilirler.
Kardeş kavgaları, büyümenin bir parçasıdır. Ancak kardeşler arası rekabetin aşırı durumlarda sağlıksız ilişkilere yol açabileceğini unutmamak gerekir.
Üç ana kardeş kıskançlığı türü vardır: Rekabetçi, sahiplenici ve karşılaştırmalı.
- Rekabetçi kıskançlık, kardeşlerden biri başarıları veya yetenekleri açısından kardeşiyle karşılaştırıldığını hissettiğinde ortaya çıkar.
- Sahiplik kıskançlığı, kardeşlerden biri aile içinde kendisine daha çok önem verilmesini istediğinde ortaya çıkar. Kendisine önem verilebilmesi için diğerlerinde olmayan özel bir şeye sahip olması gerektiğini düşünür.
- Karşılaştırmalı kıskançlık ise kardeşlerden biri ebeveynlerinden kardeşlerine göre yeterince ilgi görmediğini hissettiğinde ortaya çıkar.
Kardeş rekabetinin çoğu nedeni, sınırları dengelemeyle ilgilidir. Aynı zamanda ebeveynlerin her çocuğa eşit zaman ayırması konusundaki zorluklarla ilgilidir. Bu noktada ebeveyn tutumlarının önemi ortaya çıkmaktadır.
Kardeş Kıskançlığı ile Başa Çıkmak İçin Stratejiler
Kardeş kıskançlığıyla başa çıkmak için stratejiler geliştirmek gerekir. Çünkü olumlu kardeş ilişkileri, çocukların gelişimi ve mutluluğu için önemlidir. Güçlü ve sağlıklı ilişkiler geliştirmek için açık iletişim ve empatiye sahip olmak önemlidir. Bu bağlamda ebeveynlerin geliştirebileceği stratejileri şöyle sıralayabiliriz:
- Açık iletişim, kardeşlerin yargılanma veya eleştiri korkusu olmadan duygularını ve ihtiyaçlarını ifade etmelerini sağlar. Kardeşler, birbirleriyle yaşadıkları iyi ve kötü deneyimler hakkında açık bir diyaloğa sahip olmalıdır. Bu, kardeşlerin kendi güçlü ve zayıf yönlerini tanımalarının yanı sıra ilişkilerini daha iyi hâle getirmelerine olanak tanır. Ebeveynler, açık iletişimi teşvik etmelidir.
- Empati, kardeşlerin birbirlerinin bakış açıları ve duyguları hakkında daha derin bir anlayış geliştirmelerini sağlar. Kardeşler arasında empati geliştirmek, sağlıklı bir ilişki sürdürmek için çok önemlidir. Anlayış ve güveni geliştirmeye yardımcı olur. Anlaşmazlık anlarında bile kardeşlerin bağlantıda kalmasını sağlar. Ebeveynler çocuklara empati yapmayı öğretmelidir.
- Davranışlar için net kurallar belirlemek: Ebeveynler çocuklara birbirlerine nasıl davranacaklarını öğretmeli ve uygunsuz davranışların sonuçlarını belirlemelidir. Ebeveynler ayrıca çocuklarına duygularını nasıl olumlu şekilde dışa vuracaklarını öğretebilirler. Bir günlüğe yazmak veya hissettiklerinin resmini çizmek gibi…
- Ebeveynler kardeş kıskançlığının zararlı etkilerini gidermek için hikâye-masal kitaplarından, çocuk şarkılarından faydalanabilir.
Kardeş ilişkileri konusunda ve daha pek çok konuda çocukların sosyal-duygusal gelişimine katkıda bulunmak için Etkinliklerle Sosyal-Duygusal Zekâ kitabını inceleyebilirsiniz.
Yazan: Niha Çocuk Yayın Kurulu
